Keller had die prijs wel moeten krijgen

Het Nederlands Dagblad van 23 maart meldt dat Tim Keller toch niet de Kuyper Prize krijgt. Princeton Theological Seminary had deze prijs toegekend vanwege  ‘innovatieve theologie’ ,  maar de achterban van Princeton slaat op tilt. De toekenning wordt terug gedraaid. Een belachelijk besluit. De kritiek die is losgebarsten betreft  zijn orthodoxe standpunten over vrouwen in de kerk en homoseksualiteit. Ik snap goed dat mensen niet enthousiast zijn over de stellingname van Keller als het gaat over deze onderwerpen. Dat ben ik ook niet. Ik ben verder ook niet altijd enthousiast over wat hij schrijft en preekt, hoewel ik er bij moet zeggen dat ik hem al een tijdje niet meer nauwkeurig volg. Dat heb ik wel  lang gedaan; ik ben bijzonder geboeid en gevormd door zijn preken. Jarenlang heb ik die allemaal beluisterd en  er mijn voordeel mee gedaan. Maar ik ben afgehaakt omdat het voor mij  allemaal wel wat voorspelbaar werd, en omdat hij op de punten waarop ik met hem van mening verschilde niet meer inspirerend genoeg was  om mijn mening opnieuw tegen het licht te houden.   Maar dat Keller een prijs krijgt voor innovatieve theologie snap ik heel goed. Niet alleen omdat ik heel veel aan hem gehad heb, maar ook omdat hij evident velen heeft geïnspireerd en beïnvloed. En omdat hij zo het Koninkrijk van God gestalte geeft.   Maar dat vindt dus niet iedereen. Kennelijk deugt hij niet omdat zijn ideeën afwijken. Dat is voor een academisch instituut een aanfluiting. Keller is geen misdadiger omdat hij een visie heeft die al zo’n 2000 jaar gangbaar is in de christelijke wereld. Hij hangt ook... read more

De regenboogvlag op ‘Coming Out Day’ met dank aan de CU

Onlangs maakte ik op de markt in Voorhout  een grap mee. Het ging om niks en draaide zomaar uit op een grap over homo’s. Niet heel vervelend, ook vast niet bedoeld als een beschadiging van wie dan ook, maar gewoon een grap die als vanzelf ontstaat over homo’s. Daar maken mensen nou eenmaal graag en gemakkelijk grappen over. Het is zo gewoon dat je  een speciale reden moet  hebben om de pijn ervan mee te maken. Ik ervoer het zelf in een flits: zo makkelijk maken mensen grappen ook over mijn kind.   Gelukkig maar dat morgen, op  ‘Coming Out Day’, de regenboogvlag wappert in Teylingen. Ook op het plein waar die markt is op vrijdag. Dus als die vlag een klein weekje blijft hangen zullen alle marktkooplieden in het vervolg weten hoe het hoort.   Eerlijk gezegd weet ik niet zo goed of het veel resultaat heeft. Ik geloof dat ik ook niet zo snel aktie zou ondernemen om zo’n vlag te laten wapperen.   En toch ben ik blij dat die vlag er komt. En ik ben trots op de fractie van de ChristenUnie, die dit niet heeft tegen gehouden. In het verslag in het Leids Dagblad over de vergadering waar dit besloten werd lees ik: “Als een van de weinige christelijke partijen in het land, is de Teylingse afdeling van de CU niet tegen het wapperen van de  –regenboog, AB-   vlag”. Ik hoop van harte dat dat te pessimistisch is.   Want ook al geloof ik niet zo erg in deze vlag, ik ben wel overtuigd van de negatieve impact van het verzet tegen zo’n symbolische... read more

Dominee’s moeten langzaam leren leven

Langzaam is beter! Het handige van het werk van een gemeentepredikant is dat je altijd deadlines hebt. De wekelijkste preek is bij voorkeur af als je de kerk op zondag binnenloopt. Tegenwoordig moet je met de liturgie in ieder geval zo vroeg klaar zijn dat alle moderne media ook goed gebruikt kunnen worden; filmpjes getest, dansjes geoefend, en de schriftltezers op tijd gewaarschuwd. En de PowerPoint bij de preek moet natuurlijk op tijd aangeleverd, want zonder PowerPoint valt de gemeente in slaap. En dat is dan nog mee één deel van het je takenpakket. Kortom, we blijven vrolijk bezig. Maar doe je ook de goede dingen? En pik je door al die deadlines eigenlijk wel de belangrijke signalen op: hints over de voorspelbaarheid van je preken, opmerkingen over andere dominees die heel trouw zijn in het bezoeken van ouderen, kerkenraden die het evaluatiegesprek maar blijven uitstellen. In de praktijk van het predikantenleven kan er van alles misgaan en vaak ontdek je dat als het te laat is: de kerk loopt leeg en de PowerPoint faciliteert een powernap, mensen hebben eigenlijk geen behoefte meer aan jouw pastoraal bezoek, en het evaluatiegesprek blijkt opeens een functioneringsgesprek en begint op een afrekening te lijken. Verrast kijk je dan om je heen en beseft: er is opeens iets veranderd. Maar misschien had je je er wel op kunnen voorbereiden. Bijvoorbeeld door ook een andere focus te hebben dan alleen de korte termijn. Deadlines aan de kant dus. Dat kun je op verschillende manieren doen. Je kunt even afstand nemen van de hectiek door een cursus te doen in het kader van de Permanente... read more

“Hart voor homo’s” heeft recht op subsidie

Op de EO jongerendag is een nieuwe organisatie gepresenteerd: ‘Hart voor homo’s’. De organisatie wil homo’s ondersteunen die kiezen voor een leven in seksuele onthouding. Dat blijkt nogal gevoelig te liggen, vooral omdat de organisatie subsidie heeft ontvangen. Minister Bussemaker, die uiteindelijk verantwoordelijk is voor de subsidie, was ontstemd. Tegenover de NOS zegt ze: „Sociale acceptatie kan op verschillende manieren, en dat betekent dat je niet alleen moet kunnen ontdekken dat je LHBT’er bent en dat het bespreekbaar wordt, maar dat je het ook moet kunnen doen.” Hier gaat iets heel erg mis. Ik weet niet of “Hart voor homo’s “ formeel aan de voorwaarden voor subsidie voldeed; ik neem aan van wel, want anders zou het niet zijn toegekend. Maar ik lees hier vooral een inhoudelijk argument: “geen subsidie voor een organisatie die mensen ondersteunt om in onthouding te leven”. Dat is zorgelijk. Ik deel de inzichten van ‘Hart voor homo’s’ niet geloof ik ; ik houd een slag om de arm omdat ik nog niet uitgebreid heb kennisgemaakt. Maar wat ik tot nu toe lees in de pers lijkt wel heel helder. De initiatiefnemers pleiten voor een leven in onthouding en willen homo’s daarin ondersteunen. Ik vind die nadruk op onthouding te massief. Ik ben ervan overtuigd dat de uitdaging in de kerk nu is om te werken aan een goede manier om homo’s te ondersteunen in het vorm geven van een seksuele relatie die gebaseerd is op liefde en trouw. Ik zie te vaak om me heen dat het lang volgehouden standpunt dat een homo ‘het wel mag zijn maar niet mag doen’ niet goed is... read more

De wereld hoeft de kerk niet te missen.

In De Volkskrant van afgelopen zaterdag beschrijft Sander van Walsum hoe erg het is als de kerk verdwijnt uit Nederland. Hij beschrijft in zijn artikel hoe belangrijk de kerk is voor de samenleving. Vooral nu de macht van dit instituut voorbij is en de kerk zich meer en meer bescheiden opstelt. Er valt wel wat af te dingen op van Walsums grote enthousiasme over vrijzinnig geloven en zijn impliciete overtuiging dat daar juist de kracht van de kerk ligt. Maar de strekking van zijn artikel is prachtig. Het raakt voor mij aan wat ik leer van Stefan Paas in “Vreemdelingen en Priesters”. De macht is voorbij. De grote woorden zijn voorbij. De kerk is bescheiden geworden. Overigens kijkt van Walsum genuanceerd aan tegen die bescheidenheid: “Met hun bescheidenheid doen de kerken zichzelf te kort. Want wat hun tekortkomingen ook mogen zijn geweest, ze hebben eeuwenlang een bron van maatschappelijke cohesie en continuïteit gevormd.” Nu komt er een andere tijd. De kerk is op een bescheiden maar krachtige manier aanwezig in de samenleving; voedselbanken, schuldhulpmaatje, Hulp in de Praktijk, Stichting Present, zomaar een greep uit het brede aanbod van gelovigen die op het grondvlak van de samenleving God vertegenwoordigen. Niet te veel grote woorden, dat bevalt me wel. Gewoon de barmhartigheid van God laten zien. En dan verwonderd zijn over de mooie dingen die gebeuren. Een groep jongeren die een tuin opruimen. Een losse verzameling kerkleden die even samenwerken om een vervuild huis op te knappen. Een kerkelijke gemeente die biddend klaar staat voor de buurt. Dat mag ons land niet kwijtraken. Als de kerk zijn roeping kent, zal ons... read more

Zoek de stilte, vind God.

De eerste stilteretraite die ik volgde duurde acht dagen. In mijn omgeving werd met enige reserve gereageerd. “Wat een gedoe, en dan acht dagen lang. Wat gaat dat opleveren?” Ik had geen helder beeld van het resultaat. Ik kende wel mijn verlangen. Ik hoopte op een lange tijd van rust en stilte om daarin God te ontmoeten. Zijn licht over mijn leven te laten schijnen en te weten hoe mijn weg verder zou gaan. Ik was me al langer bewust op een kruispunt te staan maar onvoldoende zeker over de volgende stap. De stilte was soms wat vervreemdend. Het contact met anderen is heel beperkt. Je ziet soms dat mensen iets meemaken maar er zijn geen woorden om er naar te informeren, laat staan om iemand te bemoedigen. Maar het hoefde ook niet. Een goede les voor een pastor; er waren andere begeleiders zij voerden de gesprekken en ik was daar alleen maar voor mezelf. Ik mocht de stilte zo ontvangen. Een weldadige stilte alleen onderbroken door de dagelijkse lofzang en de gesprekken met de begeleiders. In de stilte was ik met de Bijbel bezig. Biddend over bijbelgedeelten die ik kreeg aangereikt. Een eigenaardige methode natuurlijk als je gewend bent preken voor te bereiden. Bijbelverzen zijn om uit te leggen niet om te bidden. Het bleek echter een prima manier om de stilte vorm te geven. En wat was het goed om Gods stem in die stilte te horen. Het was ook goed om te toetsen wat ik hoorde. Twee wijze begeleiders stonden naast me. Ook tegenover me. Ze daagden me uit om wat ik van God meende te... read more

De moord op mevrouw Borst was niet politiek.

Als volgeling van Jezus gruw ik van moord. Zeker van moord met een godsdienstig motief. Ik walg van mensen die in de naam van mijn Heer abortusklinieken aanvallen en daarbij niet terugschrikken voor levensgevaarlijk geweld. Ik schrik ook van de moord op mevrouw Borst. Maar het lijkt me onzin om het als een politieke moord te benoemen. De dader had last van psychoses en zocht al jaren hulp. Duidelijk is dat er grote fouten zijn gemaakt in de beoordeling van zijn situatie, waardoor hij, tegen de wens van zijn familie in, vrij bleef rondlopen. Hij heeft in een vlaag van verwarring zijn eigen zus vermoord. Was dat ook politiek? Het is goedkoop effectbejag van journalisten om het zo te benoemen. Ik heb begrip voor het sentiment van Pechtold, als hij benadrukt dat mevrouw Borst een eerlijke hoogstaande vrouw was die pal stond voor haar idealen. Ik ben daar zelf ook volkomen van overtuigd. Dat is echter in dit geval niet een relevant punt. De dader zegt weliswaar dat hij moest optreden vanwege het euthanasie standpunt, maar dat is een uiting van zijn ziekte. De chemische processen in zijn hersenen zijn zodanig ontregeld dat hij in onzinnige waarheden gelooft. Dat is geen politieke stellingname. Misschien zou het met goede medicijnen al heel anders zijn. In deze situatie is het van belang ons te bezinnen op de vraag hoe we omgaan met ernstig zieke mensen. We moeten nagaan waarom de fouten zijn gemaakt in de behandeling van de dader en door wie. En ons misschien ook de vraag stellen of we de juiste prioriteiten stellen als we bezuinigen op gezondheidszorg. Maar... read more

Afscheid van een topper.

Afgelopen zondag was ik in Julianadorp. Ik mocht onze kerken vertegenwoordigen bij het afscheid van Jan Kiers. Hij legt zijn functie als geestelijk verzorger neer en gaat verder met zijn werk als supervisor. Een mijlpaal, waarbij ik zijn stola en toga in ontvangst zou nemen om daarmee de overgang naar een andere levensfase te markeren.   Het was een prachtig afscheid. Nooit eerder was ik zo onder de indruk van een kerkdienst. Zoveel mensen met een beperking zoveel ruimte en vrijheid zoveel liefde en spontaniteit. Wat was het goed om mee te maken hoe verstandelijk beperkte broers en zussen het geloof beleven en ontvangen. Hun warmte en enthousiasme deed me Gods nabijheid ervaren.   En wat was het goed om te zien hoe zorgvuldig Jan en zijn collega de dienst leidden. Er was veel vrijheid, die oppervlakkig gezien soms chaos leek. Maar ik zag en proefde tegelijk het belang van goede orde en vertrouwdheid. Duidelijke symbolen, heldere vormen en de kracht van professionele doordenking. Daarbij de ontspannen aandacht van de pastores voor alles wat de kerkgangers nodig hadden. Mijn buurvrouw in de dienst is geloof ik wel zeven keer naar Jan toegerend om hem een knuffel te geven. Op die manier liet ze zien hoe iedereen hem gaat missen.   Toen ik hem toe mocht spreken heb ik me vrijmoedig afgevraagd of hij wel zeker weet dat hij wil stoppen. Als je zo duidelijk een mooie taak hebt in de kerk van de Heer en je doet het zo goed, wat zou je dan anders willen?   Ik wist wel beter natuurlijk. Ik had meegeleefd naar dit moment. En... read more

Betalen homo’s de prijs voor eenheid?

Zaterdag vergadert de Landelijke Vergadering van de Nederlands Gereformeerde Kerken. Spannende dag. Aan de orde is het rapport over ambt en homoseksualiteit. Uit een persbericht blijkt  dat het moderamen voorstelt om op dit moment geen besluit te nemen. De materie is te ingewikkeld.   Ik kan me wat voorstellen bij die overweging. Een goed besluit vraagt vermoedelijk te veel van de gemeenschap: uitgebreid gesprek, toetsing van de argumenten voldoende  tijd om te luisteren en elkaar te ontmoeten. Dat kost veel tijd en energie maar vooral ook veel geestelijke veerkracht. Dan gaat het er om spannen in de kerken. Verhoudingen komen in dat proces, hopelijk tijdelijk, onder druk te staan. Ik sluit niet uit dat de relatie met andere kerken ook meespeelt. Moet je kerkelijke eenheid op het spel zetten door een gesprek te voeren dat in eigen  huis die eenheid  onder druk gaat zetten?   En ik snap het heel goed. Het lijkt gewoon wijs.   Om heel eerlijk te zijn, het is nog maar een kleine vier jaar geleden dat ik zelf een dergelijk advies gaf. Na een studieverlof adviseerde ik de kerkenraad van mijn toenmalige gemeente om nu geen verdere stappen te zetten als het gaat over de rol van homo’s in de kerk. Nadenken over openstelling van de ambten zou volgens mij de gemeenschap teveel onder druk zetten. En daarmee ook de plek van homo’s onveilig maken.   Maar toen begon bij mij de verscheurdheid steeds beter voelbaar te worden. Namelijk dat ik een wijs besluit voorstelde, maar mijn eigen zoon daarmee in de kou liet staan.   Ik ben nog steeds dankbaar dat we elkaar... read more

Geroepen zijn of opbranden?

Was het leuk om in de afgelopen weken weer hard te werken? Het  waren immers  weer drukke tijden. Sommige predikanten hebben in twee weken zeven kerkdiensten geleid. Maar ook als je het als dominee  wat rustiger aandoet was het stevig doorwerken. Was het leuk? Of is die vraag ongepast?   Ik geniet er altijd van. Een heerlijke tijd om zinvol bezig te zijn. Dat is maar goed ook want als je het niet met plezier doet heb je natuurlijk wel  een probleem. Het werk moet wel gedaan worden.   Of kan het ook zonder plezier? Is roeping genoeg?   Ik snap de gedachte dat je door roeping zoveel innerlijke motivatie hebt dat je altijd door kan werken. Ook als het niet leuk is.   Ik snap het niet alleen ik kan me er voor een groot deel  ook in vinden. Het leven is niet alleen maar lollig en  je zal soms ook de tanden op elkaar moeten zetten. Gewoon doorgaan omdat het in je agenda staat. Of je uitspreken omdat je niet zwijgen mag. Of rust tekort komen omdat je binnen een bepaalde termijn een klus moet klaren. Het hoort bij verantwoordelijk leven. En het besef geroepen te zijn mag die verantwoordelijkheid kleuren. Het zorgt er voor dat je meer kan doen dan het gewone. Prachtig om daaruit te werken.   Toch is er ook een andere kant. Roeping mag ook plezier opleveren. Dat lijkt me inherent aan de bijbelse  notie dat we met onze gaven moeten werken. Als je iets doet waarvoor je geschikt bent, beleef je daar plezier aan. Dat is juist wat je in het bijzonder... read more